کودک، داستان کودک، و مواجهه با مفهوم مرگ تحلیل داستان «ساداکو و هزار درنای کاغذی» بر پایۀ نظریۀ کوبلرراس

مرگ، ترس از مرگ، و جاودانگی از مفاهیم و موضوعاتی است که کودکان از سنی خاص با آن مواجه می‌شوند. از روش‌های مهم برای آموزش مهارت مواجهه با این مفاهیم فلسفی بهره‌گیری از آثار داستانی است و انتخاب متن‌های داستانی برای این کار به شناخت، تفسیر، و تحلیل آثار نیاز دارد. در این نوشتار، داستانی واقع‌گرا از دختری دوازده‌ساله، که به‌ علت سرطان در آستانۀ مرگ قرار دارد، انتخاب و بر پایۀ نظریۀ «الیزابت کوبلرراس» تحلیل و تفسیر شده است. در این نظریه برای مواجهه با مرگ پنج مرحلۀ انکار، خشم، چانه‌‌زدن، افسردگی، و پذیرش مطرح می‌شود. ساداکو مراحل اول و دوم روان‌شناسی سوگ یعنی انکار و خشم را به‌سرعت ازسر می‌گذراند، اما در مرحلۀ سوم، زندگی ساداکو و نیز خط روایت به سطح و موقعیتی متفاوت منتقل می‌شود؛ ساداکو با اسطوره، بازی، و قصه بر این ترس غلبه می‌کند. از این منظر، سه‌گانۀ بازی، آیین، و مرگ پیوند می‌یابند، به‌طوری که سرانجام این بازی ـ اسطوره یا بازی ـ قصه در سطح اول، ساداکو و اطرافیان او و در سطح دوم، همۀ مخاطبان داستان را به مرحلۀ پذیرش و غلبه بر ترس از مرگ می‌رساند. اسطورۀ درمانگری و جاودانگی را می‌توان در متون عرفانی فارسی، همچون داستان درنا با سیمرغ، نیز یافت.